MRiRW ws. zmian w bazie danych LPIS w ARiMR, związanych z przekształceniem gruntów ornych na TUZ
W odpowiedzi na wnioski Małopolskiej Izby Rolniczej (►pismo z dn. 17.04.2023 r.), Podlaskiej Izby Rolniczej (pismo PIR.Su.24/2023) oraz Warmińsko-Mazurskiej Izby Rolniczej MIR (pismo L.dz. 1063/04/2023-IRK z 05.04.2023 r.), otrzymaliśmy ►pismo z MRiRW z dn. 25.05.2023 r., sygnowane przez Podsekretarza Stanu Krzysztofa Cieciórę, w sprawie zmian w bazie danych LPIS w ARiMR, związanych z przekształceniem gruntów ornych na TUZ, w terminie pomiędzy złożeniem wniosków a wypłatą środków przez ARiMR, co skutkowało sankcjami dla rolników, oraz w sprawie uwzględnienia realizacji ekoschematu w ramach rolnictwa węglowego - ekstensywne użytkowanie TUZ z obsadą zwierząt w ramach rolnictwa węglowego na obszarach z Naturą 2000.
"Praktyka Ekstensywne użytkowanie TUZ z obsadą zwierząt ma na celu ochronę różnorodności biologicznej trwałych użytków zielonych (TUZ) poprzez powiązanie z odpowiednią (niską) obsadą zwierząt pozwalającą zapewnić właściwe gospodarowanie na TUZ o niskiej wartości produkcyjnej.
Należy tu zauważyć, że ekoschematy projektowane były jako płatności nieskomplikowane, by zwiększyć ich dostępność dla rolników, co miało przełożenie na minimalizowanie stawianych wymagań. Niemniej jednak, biorąc pod uwagę specyfikę siedlisk, które są wyznaczane jako obszary Natura 2000, podjęto decyzję, o zapewnieniu im dedykowanego wsparcia w ramach II filaru Wspólnej Polityki Rolnej w ramach Interwencji rolno-środowiskowo-klimatycznych (zobowiązania 5-letnie) tj.:
- Interwencji 1. Ochrona cennych siedlisk i zagrożonych gatunków na obszarach Natura 2000, której celem jest utrzymanie, zapobieganie pogarszaniu się lub przywrócenie właściwego stanu ochrony na obszarach Natura 2000 cennych siedlisk przyrodniczych i siedlisk lęgowych ptaków, których występowanie jest uzależnione od prowadzenia działalności rolniczej. W ramach tej interwencji beneficjenci zobowiązują się do realizacji wymogów związanych z ekstensywnym rolniczym użytkowaniem gruntu, obejmujących w szczególności stosowanie odpowiedniej liczby pokosów, ekstensywny wypas zwierząt z zapewnieniem właściwej obsady i terminów, dostosowaniem terminów koszenia/wypasu do potrzeb ochrony przyrody. Zakres wymogów różni się w zależności od przedmiotu ochrony – jest dostosowany do preferencji zagrożonych gatunków oraz charakteru siedlisk przyrodniczych. Wymogi danego zobowiązania są dodatkowo doprecyzowywane przez eksperta przyrodniczego, tak aby nie stały w sprzeczności z działaniami ochronnymi ustanowionymi dla danego obszaru Natura 2000 i jak najbardziej sprzyjały zachowaniu cennych siedlisk i gatunków.
- Interwencji 3. Ekstensywne użytkowanie łąk i pastwisk na obszarach Natura 2000, której celem jest ekstensywne użytkowanie rolnicze na trwałych użytkach zielonych, aby zapobiec zanikaniu łąk i pastwisk bądź przeciwdziałać intensyfikacji rolnictwa. Interwencję można realizować jedynie na trwałych użytkach zielonych położonych na obszarach Natura 2000, na których zgodnie z PZO albo PO ustanowionymi dla obszaru Natura 2000 nie występują przedmioty ochrony wspierane w Interwencji 1. dedykowanej konkretnym siedliskom lub gatunkom ptaków. Wymogi w ramach interwencji, związane z ekstensywnym rolniczym użytkowaniem gruntu, zostały określone w sposób mniej wymagający i mniej ograniczający możliwości użytkowania TUZ, niż silnie ukierunkowane i zawężone wymogi Interwencji 1. Co istotne wymogi te, choć bardziej liberalne niż w Interwencji 1., są doprecyzowywane przez doradcę rolno-środowiskowego, w taki sposób aby nie stały w sprzeczności z obowiązującymi na danej powierzchni działaniami obligatoryjnymi i fakultatywnymi ustanowionymi w PZO albo PO dla danego obszaru Natura 2000.
Tym samym w Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lara 2023-2027 (PS WPR) wskazano, że w ramach Ekoschematu - praktyki Ekstensywne użytkowanie TUZ z obsadą zwierząt obsada zwierząt liczona będzie do całej powierzchni TUZ w gospodarstwie, jednakże płatność będzie przysługiwała jedynie do powierzchni TUZ położonych poza obszarami Natura 2000. Takie podejście pozwoli na zachowanie wyższego poziomu ochrony TUZ położonych na obszarach Natura 2000.
Wprowadzanie ewentualnej zmiany w tym zakresie jest procesem złożonym, który wymaga zgody Komisji Europejskiej przed wdrożeniem do prawodawstwa krajowego. Dlatego w 2023 r. nie przewiduje się możliwości wprowadzenia wnioskowanej zmiany."